Montreux 30. 4. – 3. 5. 2015
Kto často lieta po Európe vie, že existuje ešte nižšia úroveň, než akú ponúka Ryanair. Jogurty síce kupujem zásadne v skle a keď obed v reštaurácii, tak zásadne panenku, no lacnej letenke obvykle neodolám a potom sa z času načas ocitnem v dobytčáku zvanom Easyjet. Na letisku pozorne počúvam výzvu na dobrovoľné odovzdanie príručnej batožiny do batožinového priestoru (keďže let je plný a priečinky nad sedadlami nepostačujú) a pred nástupom na palubu sa staviam takticky na čelo radu – oplatí sa, poslední cestujúci už na výber nemajú a nedobrovoľne odovzdávajú kufríky s osobnými vecami. Let do Ženevy vo štvrtok večer trvá len niečo viac ako hodinu, cestujúci sa správajú civilizovane a nikoho netrápi, že šušľavej pseudoangličtine subtílneho španielskeho stewarda s gigantickými náramkovými hodinkami nikto nerozumie.
Lietať s Ryanom a Easyjetom je síce intelektuálne utrpenie, má však jednu zásadnú výhodu – obvykle doletia načas. V Ženeve sme „ten miňis befo seďul“, radostne zašušle steward otŕčajúc svoj orloj; to znamená, že pohodlne stíham vlak do Montreux odchádzajúci priamo z letiska o 19:24. V pokladni si hneď jasne uvedomujem, že som vo Švajčiarsku – spiatočný lístok za hodinovú jazdu stojí 70 EUR. Koľaje vedú stále popri jazere Léman (vpravo) a nekonečných vinohradoch v oblasti Lavaux (vľavo), ktoré na jeseň ponúkajú údajne jedinečný pestrofarebný zážitok hodný ich zápisu do Zoznamu (Unesco). Zdá sa, že CNN tentoraz predpoveď vyšla – prší a prší a prší… Zo stanice v Montreux vychádzam s dáždnikom nad hlavou a je zrejmé, že fotenie si bude vyžadovať jeho dokonalú koordináciu s polohou môjho šikovného kompaktu, ktorý má síce telo zo zliatiny horčíka, ale oficiálne je vode neodolný. Popŕcha a zmráka sa, ulice sú poloprázdne a moje prvé kroky namiesto do hotela mieria k Mercuryho bronzovej soche. Kam inam, v Montreux… Už nenadávam na dážď, viem, že práve tieto fotky budú mať tú správnu atmosféru. Priazeň osudu, neopakovateľnosť okamihu. Freddie je taký ako vždy – suverénny a majestátny. Po jeho tvári stekajú kvapky dažďa – alebo je to pot kvapkajúci na klávesnicu pri prvých tónoch Rapsódie..? Oceľovomodrá obloha takmer splýva s temnou hladinou pokojného, chladného jazera – Freddie zdraví vztýčenou pravicou zasnežené hory na druhej strane. A tie mu ozvenou odpovedajú: „Carry on, carry on as if nothing really matters…“. Tri krvavočervené ruže v bronzovej váze zrodili nesmrteľného Fénixa.
Hotel Bon Port nachádzam po zúfalom blúdení (je užitočné naštudovať si mapu vopred…). Číslo 207 je plné môjho numerologického šťastia, nanešťastie ale susedí s kuchyňou japonskej reštaurácie. Rázne žiadam výmenu v súlade s mojou obvyklou rezervačnou požiadavkou „highest possible or top floor, quiet, preferably no neighbours“, recepčná nemá odvahu protestovať a dostávam väčšiu a krajšiu izbu – v ktorej hučí… Don´t Try Suicide. Čo, to zisťujem až po polhodine – prievan medzi škárami okolo dverí a ventilačným otvorom v kúpelni… Ďalšiu polhodinu hľadám riešenie, recepčná zvyšuje ponuku na apartmán, ten ale odmietam, lebo je na prvom poschodí rovno nad vchodom. Ventilačný otvor má kryt, dotýkam sa ho a zisťujem, že sa dá otáčaním uzavrieť. A je ticho. My Life Has Been Saved.
Piatok
Vlak do Gruyères odchádza presne o 8:44. Za 39 EUR pre oba smery s prestupom v Montbovon nasadám vďaka usmerneniu sympatickej konduktorky v šik šiltovke do historického vozňa s interiérom z lešteného svetlého dreva, tmavozeleným koženkovým čalúnením a intímne svietiacimi lampičkami na stoloch. Každý je nadšený návratom do minulosti a vychutnáva si aj prudké zigzakovité stúpanie nad mesto – pohľad zhora na jazero je odmenou pre cestujúcich a úľavou pre lokomotívu. Nasleduje cesta lesmi, roklinami a dolinami, na starostlivo upravených pozemkoch stoja starostlivo upravené domy farmárov. Po prestupe vystupujem na stanici Gruyères, ktorá nie je v Gruyères, chytá ma amok, až kým sa od predavačky v obchode so suvenírmi nedozvedám, že do dediny je to pešo cez kopec len desať minút. Ženský odhad bol tentoraz výnimočne správny a presne o desať minút stojím pred bránami opevnenej dedinky na kopci obkolesenom omnoho vyššími horami. Prší, fúka. Neprestávam nadávať, dáždnik je nanič, tak ho radšej zbalím, aby som oň neprišiel. Osuším a zohrejem sa až nad vetracou mriežkou pri pokladni na hrade stojacom na hornom konci. Hrad je zachovalý a pritom autentický, s prehliadkou sa neponáhľam a o dve hodiny pokračujem hlavným bodom programu – návštevou múzea H. R. Gigera, dizajnového otca Votrelca. Gigerov biomechanický svet je fascinujúco hrôzostrašný a fatálne perverzný. Z každého modelu a každej veľkorozmernej litografie vyžarujú kvantá hyperkreatívnej energie vábiacej diváka do temných ulíc Gothamu, kde na neho číha smrteľne zmyselná krása zo sveta neľudí. Poslednej miestnosti dominuje v šere obrovská vitrína s dvaapolmetrovým Votrelcom a modely notoricky známeho, fosilizovaného Pilota meravo sediaceho za masívnym teleskopom. Vo vitríne na chodbe je replika sošky Oskara, ktorého H. R. Giger dostal v roku 1979. Napriek zákazu fotím, čo sa dá, a vonku zamierim na malý cintorín pod hradom, kde je HRG pochovaný (zomrel minulý rok po nešťastnom páde vo svojom dome).
Do Montreux sa už vraciam moderným vláčikom s výborným kúrením, ktoré mi úplne vysuší čižmy. Občerstvím sa na hoteli a prechádzam do blízkeho kasína Barriere, ktorému dominuje obrovská hala s ruletami, kartovými stolmi a automatmi. Fotiť sa neodporúča a ani len na to nepomyslím. Smerujem aj tak inde – do priestorov QUEEN Studio Experience.
Celé terajšie kasíno bolo kedysi slávnym hudobným štúdiom (Mountain Studios), ktoré v roku 1978 kúpili Queen a natočili v ňom šesť štúdiových albumov. Zbierka memorabílií je impozantná, vrátane koncertných kostýmov, Taylorových bicích, rukopisov textov, vstupeniek a dokonca fotografií Mercuryho apartmánu v Montreux. V zachovanej pôvodnej nahrávacej miestnosti označuje kruhová mosadzná plaketa na podlahe miesto, kde Freddie v máji 1991 nahral svoju poslednú pieseň (Mother Love). Štúdiom znie v HD kvalite Queen a mne sa nechce odísť.
Out in the city, in the cold world outside,
I don´t want pity, just safe place to hide…
Sweet Mother Love.
Vonku vytrvale popŕcha, čo ma však neodradí od dlhej prechádzky po pobrežnej promenáde lemovanej z oboch strán kvetmi a zeleňou. Pásy trávnikov miestami oživujú sochy, ďalej za nimi sú už len súkromné pozemky luxusných hotelov. Najznámejší z nich, Le Montreux Palace, je už desiatky rokov epicentrom vychýreného džezového festivalu (Queen sa ním inšpirovali pri názve svojho siedmeho albumu – Jazz). Festival hostil od roku 1967 najväčšie džezové, rockové a popové hviezdy. Deep Purple v Le Palace nahrali album Machine Head a požiar, pri ktorom v Montreux v roku 1971 pri koncerte Franka Zappu do tla zhorelo miestne kasíno, zvečnili v piesni Smoke On the Water.
Sobota
Zázraky sa dejú – ráno sú mračná preč a sponad končiarov Álp sa na modrú oblohu neúprosne šplhá hrejivé slnko. Ubytovanie priamo v Montreux znamená okrem výhodnej polohy aj voľný lístok na miestnu dopravu počas celého pobytu – vrátane susedného Vevey -, ktorý poskytne hotelová recepcia. Autobusová linka č. 201 spája obe mestá a pokračuje ďaleko za hrad Chillon, údajne najnavštevovanejšiu historickú pamiatku vo Švajčiarsku. Cez jeho padací most prechádzam o desiatej ráno, dostatočne skoro na to, aby som sa stihol vyhnúť masám hlučných drobných človiečikov z Ďalekého východu. Väčšinu z desiatok komnát, premostení a pivníc hradu mám sám pre seba, vrátane slávnej suterénnej väznice, v ktorej zanechal svoj podpis vyrytý do pieskovcového stĺpa aj Lord Byron. Donjon zdolávam lapajúc po dychu, výhľady na zelené jazero a snehom pokryté hory zaliate slnkom však stoja za námahu.
Cestou späť si dám pauzu v parčíku pri soche Sissi, ktorá sa sem často vracala až dovtedy, kým ju v Ženeve trojhranným pilníkom neobral o život taliansky anarchista. Linkou 201 pokračujem do Vevey, vystupujem v centre na Gare-Vevey, cvaknem dom, v ktorom prebýval Dostojevskij, potom sochu Charlieho Chaplina na nábreží a slávnu Vidličku vo vode pred múzeom potravín. Areál hlavného sídla najväčšej potravinárskej spoločnosti na svete Nestlé je cez víkend verejnosti neprístupný a tak pokračujem pešo do kopca k cintorínu v Corsier-sur-Vevey, na ktorom je Chaplin pochovaný. V tichu malého, úhľadného cintorína popíjam pivko v chládku mohutných tují. Adieu, Charlie, lúčim sa s večným tulákom a schádzam k 201-ke, ktorá stojí na konečnej hneď pod cintorínom.
V Montreux vystupujem o 30 minút neskôr a od návštevy starého mesta (Vieux Montreux) ma neodrádza ani opäť začínajúci dážď. Cestou nahor úzkymi kľukatými uličkami so záujmom fotím niekoľko kameninových nádrží na vodu, podaktoré majú viac ako sto rokov. Montreux je vďaka svojej polohe na prudkom svahu vystavené prívalom dažďovej vody z hôr, ktorú je nutné odvádzať do kanála pretekajúceho stredom mesta. Kanál sa dnes večer mení na dravú riečku, s ktorou sa veru neradno zahrávať.
Nedeľa
Krátko po desiatej opúšťam Montreux a na spiatočnej ceste vlakom vystupujem v olympijskom Lausanne. V galériách útočisko nenájdem, ponúkajú len dočasné výstavy. Kufor odkladám za 6 EUR v bezpečnostnej schránke na stanici a s dáždnikom v ruke fotím zrekonštruovanú synagógu. Chrliče na katedrále Notre-Dame žiadnu vodu nechrlia a asi preto na mňa tak zlovestne zazerajú. Slnečné hodiny žiadny čas neukazujú, ale aspoň to náležite zdôvodňujú: „Je ne marque que les heures claires“. V centre mesta je dopravná uzávera, finišujú tu práve cyklistické preteky Tour de Romandie (vyhral Rus Zakarin z tímu Kaťuša). Zvolím cestu dolu kopcom, až do štvrti Ouchy pri jazere. Prestáva pršať, v cieli je veselo, v stánkoch vyváňa syr z Gruyères a káva Chicco d´Oro – chutí skvele! Dobre stavanú, či skôr vytesanú mramorovú krásku Vierge du Lac fotím zo všetkých svetových strán a v protistresovom predstihu sa vraciam na vlakovú stanicu.
Vlak do Ženevy odchádza na sekundu presne a podobne sa darí aj Easyjetu. V lietadle okamžite zaspávam. It´s a Beautiful Day.
Info office:
http://www.geneva.info/montreux/
Vlaky:
http://www.raileurope-world.com/train-tickets/journey-insights/article/geneva-montreux
orlock at inmail.sk